દૂરસ્થ શિક્ષણ (Distance Education) એટલે શિક્ષક અને વિદ્યાર્થી એક જ સ્થળે હાજર ન હોય ત્યારે ટેક્નોલોજી અથવા શૈક્ષણિક સાધનો દ્વારા આપવામાં આવતું શિક્ષણ.
સરળ શબ્દોમાં —
👉 વિદ્યાર્થી ઘરે અથવા ક્યાંય બેઠા અભ્યાસ કરી શકે તેવું શિક્ષણ.
દૂરસ્થ શિક્ષણના મુખ્ય લક્ષણો
1. સ્થળથી સ્વતંત્ર
વિદ્યાર્થી અને શિક્ષક અલગ-અલગ જગ્યાએ હોઈ શકે.
2. ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ
-
ઑનલાઇન ક્લાસ
-
વીડિયો લેકચર
-
મોબાઇલ એપ્સ
-
ટીવી/રેડિયો દ્વારા શિક્ષણ
-
ઇ–મટિરિયલ, ઇ–ટેસ્ટ
3. સમયની સુગમતા
વિદ્યાર્થી પોતાનાં અનુકૂળ સમયમાં શીખી શકે.
4. અભ્યાસ સામગ્રી ઉપલબ્ધ
પુસ્તક, વિડિયો, ઑડિયો, પાવરપોઈન્ટ, અસાઇનમેન્ટ વગેરે ઓનલાઈન અથવા પોસ્ટ દ્વારા આપવામાં આવે.
5. સ્વ-અભ્યાસ પર ભાર
વિદ્યાર્થી ભણીને સમજવા માટે પોતાની જવાબદારી લે છે.
દૂરસ્થ શિક્ષણના ઉદાહરણો
-
IGNOU, NIOS જેવા સંસ્થાઓ દ્વારા આપવામાં આવતું ઘરેથી શિક્ષણ
-
BYJU’S, Coursera, SWAYAM જેવી ઑનલાઇન લર્નિંગ પ્લેટફોર્મ
-
ટીવી પર “Gujarat e-Classroom” જેવા કાર્યક્રમ
-
WhatsApp અથવા Zoom મારફતે લેવાતા ઑનલાઇન પાઠ